„Czy jest coś poza rzeczywistością materialną?”

Wczoraj, w piątek 11 lipca, Pałac w Mostach gościł jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów, Krzysztofa Zanussiego, w ramach pleneru malarskiego. Jego wykład skierowany do uczestników spotkania zatytułowany był „Czy jest coś poza rzeczywistością materialną. Sztuka w roli mostu między materią a duchem”.

W Pałacu w Mostach reżyser podzielił się swoimi refleksjami na temat roli sztuki jako „mostu” łączącego świat materii i ducha. Podkreślał, że prawdziwa sztuka – podobnie jak w jego filmach – sięga głębiej niż tylko percepcja zmysłowa i skłania do pytań o wartość, sens i ducha. Zresztą miejsce, w którym wygłaszał – Plener „Mosty Sztuki”, artyści w nim uczestniczący tworzą właśnie takie pomosty pomiędzy różnymi formami artystycznego wyrazu, a także między sztuką a naturą, czerpiąc inspirację z otaczającego krajobrazu.

Zanussi wspominał sceny z „Iluminacji” – w których bohaterowie balansują między umysłem naukowym a przeżyciami duchowymi – jako przykład takiej gry między tym, co widzialne, i tym, co transcendentne . Podkreślił, że sztuka może inspirować do refleksji, dotykać esencji istnienia i zapraszać do dialogu z tym, co niewyrażalne.

O mistrzu kina

Krzysztof Zanussi – fizyk, filozof, absolwent PWST w Łodzi – to czołowy przedstawiciel tzw. kinematografii moralnego niepokoju. Jego debiut „Struktura kryształu” (1969) zyskał uznanie za przenikliwość i styl , a takie filmy jak „Iluminacja” (1973), „Barwy ochronne” (1976) czy „Constans” (ang. „The Constant Factor”, 1980) przyniosły mu międzynarodowe nagrody – m.in. Jury Prize w Cannes nagrodę Lwa w Wenecji . Jego filmy – często osadzone w dylematach moralnych, przełamywaniu materializmu i poszukiwania wyższego sensu – uczyniły z niego ikonę europejskiego kina ambitnego.
Darek Religa